چرا گوشی سامسونگ روشن نمی‌شود و چگونه آن را درست کنیم؟

تصور کنید صبح از خواب بیدار می‌شوید، دستتان را به سمت میز کنار تخت می‌برید تا ساعت را چک کنید، اما با یک صفحه سیاه و بی‌روح مواجه می‌شوید. دکمه پاور را می‌زنید، نگه می‌دارید، به شارژ می‌زنید، اما انگار نه انگار. گوشی که دیشب سالم بود، حالا تبدیل به یک تکه شیشه و فلز خاموش شده است. این لحظه دقیقاً همان جایی است که استرس هجوم می‌آورد: «اطلاعاتم چی شد؟ عکس‌هام؟ نکنه سوخته باشه؟»

ما در تراتک هفته‌ای نیست که با ده‌ها مورد از این “مرگ‌های ناگهانی” در گوشی‌های سامسونگ روبرو نشویم. از سری‌های اقتصادی A تا پرچمداران S، این مشکل ممکن است برای هر مدلی پیش بیاید. اما قبل از اینکه لباس بپوشید و راهی بازار موبایل شوید، باید یک واقعیت مهم را بدانید: طبق تجربه بخش تعمیرات ما، بیشتر از ۶۰ درصد گوشی‌هایی که با عنوان “سوخته” یا “خاموش” پذیرش می‌شوند، اصلاً مشکل سخت‌افزاری جدی ندارند و با چند ترفند نرم‌افزاری یا سرویس جزئی در خانه قابل برگشت هستند.

در این مقاله جامع، می‌خواهیم تمام دلایل احتمالی روشن نشدن گوشی سامسونگ را موشکافی کنیم. اینجا قرار نیست فقط چند دستورالعمل کلی ببینید؛ ما می‌خواهیم مثل یک تعمیرکار حرفه‌ای، مرحله به مرحله عیب‌یابی کنیم تا دقیقاً بفهمیم چه بلایی سر گوشی آمده و آیا خودتان می‌توانید زنده‌اش کنید یا خیر.

دلایل اصلی روشن نشدن گوشی‌های سامسونگ چیست؟

وقتی می‌گوییم “گوشی روشن نمی‌شود”، این یک عبارت کلی است. در دنیای تعمیرات موبایل، خاموشی سامسونگ به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود که هرکدام درمان خاص خودش را دارد. شناختن ریشه مشکل، نصف راه حل است.

۱. فریز شدن سیستم‌عامل (Soft Brick): این شایع‌ترین دلیل است. در واقع گوشی خاموش نیست، بلکه سیستم‌عامل اندروید در یک لوپ معیوب گیر کرده یا پردازنده فرمانی را اجرا نمی‌کند. در این حالت صفحه سیاه است و گوشی به هیچ دکمه‌ای واکنش نشان نمی‌دهد، اما جریان برق در مدارهایش برقرار است. مثل کامپیوتری که هنگ کرده و باید از برق کشیده شود.

۲. تخلیه کامل و شوک باتری (Deep Discharge): باتری‌های لیتیوم-یونی اگر برای مدت طولانی استفاده نشوند یا ولتاژشان به زیر حد استاندارد (معمولاً ۳.۶ ولت) برسد، وارد حالت “خواب عمیق” می‌شوند. در این وضعیت، مدار محافظ باتری برای جلوگیری از خرابی سلول‌ها، جریان ورودی را قطع می‌کند. وقتی شارژر را وصل می‌کنید، حتی چراغ LED هم روشن نمی‌شود چون باتری توانایی پذیرش شارژ اولیه را ندارد.

۳. مشکلات مدار شارژ و کابل: گاهی گوشی سالم است، باتری هم سالم است، اما “غذا” به گوشی نمی‌رسد. خرابی کابل شارژ، سوختن آداپتور، یا از همه مهم‌تر، کثیفی و گرفتگی پورت USB-C باعث می‌شود گوشی نتواند شارژ بگیرد و وقتی باتری تمام شد، خاموش می‌شود و دیگر روشن نمی‌شود.

۴. صفحه نمایش سوخته (Black Screen): این مورد خیلی گول‌زننده است. گوشی روشن است، زنگ می‌خورد، ویبره می‌زند، اما چون نمایشگر (OLED) سوخته یا فلت آن جدا شده، شما چیزی نمی‌بینید و فکر می‌کنید گوشی خاموش است.

۵. مشکلات سخت‌افزاری برد (IC تغذیه یا هارد): این بدترین سناریو است. در مدل‌های قدیمی‌تر یا گوشی‌هایی که ضربه شدید خورده‌اند، ممکن است آی‌سی هارد (EMMC/UFS) که سیستم‌عامل روی آن نصب است خراب شده باشد، یا آی‌سی تغذیه (PMIC) نتواند ولتاژ را بین قطعات تقسیم کند. در اصطلاح تعمیرکاران، گوشی “جریان‌کشی” ندارد.

بررسی راه حل ها برای رفع مشکل روشن نشدن گوشی

در تراتک ما یک قانون طلایی داریم: همیشه از ارزان‌ترین و ساده‌ترین احتمال شروع کن. بارها پیش آمده مشتری با تصور سوختن مادربرد مراجعه کرده و ما فقط با تعویض کابل یا تمیز کردن پورت، مشکل را حل کردیم. پس نترسید و مراحل زیر را به ترتیب و با دقت انجام دهید.

بررسی شارژر، کابل و باتری قبل از هر چیز

شاید باورتان نشود، اما “پرز جیب” یکی از قاتلان اصلی گوشی‌های هوشمند است! قبل از هر کاری، باید مطمئن شویم انرژی به گوشی می‌رسد.

۱. کالبدشکافی پورت شارژ: یک چراغ قوه بردارید و با دقت داخل درگاه شارژ گوشی را نگاه کنید. اگر توده‌های خاکستری یا سیاه نمدی‌شکل می‌بینید، مشکل همینجاست. وقتی گوشی را در جیب شلوار می‌گذارید، پرز پارچه وارد پورت می‌شود و با هر بار کابل زدن، این پرزها فشرده شده و مثل یک عایق محکم مانع اتصال پین‌های شارژ می‌شوند.

• راه حل: با استفاده از یک خلال دندان چوبی یا پلاستیکی (هرگز از سوزن فلزی استفاده نکنید چون باعث اتصال کوتاه می‌شود)، خیلی آرام و با حوصله پرزها را بیرون بکشید. ممکن است حجم پرزی که خارج می‌شود شما را شگفت‌زده کند.

۲. تست کابل و آداپتور: کابل‌های سامسونگ معمولاً از ناحیه گلویی (جایی که کابل به کانکتور وصل می‌شود) دچار قطعی‌های ریز می‌شوند که با چشم دیده نمی‌شود.

• حتماً گوشی را با یک کابل و آداپتور دیگر (ترجیحاً اورجینال سامسونگ) تست کنید.
• از پورت USB لپ‌تاپ یا تلویزیون برای احیای گوشی خاموش استفاده نکنید. جریان خروجی این پورت‌ها (معمولاً ۰.۵ آمپر) برای بیدار کردن باتری‌ای که کاملاً خوابیده کافی نیست. شما به یک شارژر دیواری حداقل ۱۵ یا ۲۵ وات نیاز دارید.

۳. قانون صبر نیم ساعته: اگر باتری دیپ دیسشارژ شده باشد، وقتی به شارژ می‌زنید تا ۱۰ یا حتی ۲۰ دقیقه اول هیچ واکنشی نمی‌بینید. نه لوگوی شارژ می‌آید و نه چراغی روشن می‌شود. خیلی‌ها در این مرحله فکر می‌کنند شارژر خراب است و آن را جدا می‌کنند.

• توصیه ما: گوشی را به یک شارژر مطمئن وصل کنید و حداقل ۳۰ تا ۴۵ دقیقه به حال خودش رها کنید. بعد از این مدت چک کنید آیا گرمای ملایمی در پشت گوشی (محل باتری) حس می‌کنید یا خیر.

نحوه ریست نرم‌افزاری گوشی سامسونگ (Force Restart)

اگر مطمئنید شارژر سالم است و گوشی شارژ داشته اما ناگهان خاموش شده، به احتمال ۹۰ درصد سیستم‌عامل فریز شده است. در گوشی‌های قدیمی که باتری جدا می‌شد، با درآوردن و جا زدن باتری مشکل حل می‌شد. در گوشی‌های جدید باید “شوک باتری” را شبیه‌سازی کنیم.

روش انجام فورس ریست (Force Restart): این ترکیب دکمه‌ها در سطح سخت‌افزار تعریف شده و حتی اگر اندروید هنگ کرده باشد هم عمل می‌کند.

۱. دکمه ولوم پایین (Volume Down) و دکمه پاور (Power/Side Key) را پیدا کنید. ۲. هر دو دکمه را همزمان فشار دهید و نگه دارید. ۳. نکته حیاتی: خیلی‌ها زود رها می‌کنند. باید حداقل ۷ تا ۱۵ ثانیه (گاهی تا ۲۰ ثانیه) دکمه‌ها را نگه دارید. ۴. به محض اینکه لوگوی سفید SAMSUNG روی صفحه ظاهر شد، دکمه‌ها را رها کنید.

تحلیل واکنش‌ها:

• گوشی روشن شد: تبریک می‌گوییم، مشکل فقط یک باگ نرم‌افزاری بود. (پیشنهاد می‌کنیم بعد از روشن شدن، یک بار حافظه کش را پاک کنید).
• گوشی ویبره زد اما تصویر نیامد: این نشانه بدی است. یعنی برد گوشی سالم است و فرمان روشن شدن را اجرا کرده، اما نمایشگر سوخته یا فلت آن جدا شده است.
• هیچ واکنشی نداشت: باید سراغ مراحل بعدی برویم.

استفاده از حالت بازیابی برای رفع خطای نرم‌افزاری

گاهی اوقات گوشی روشن می‌شود، لوگوی سامسونگ می‌آید، اما روی لوگو گیر می‌کند یا مدام ریست می‌شود (Boot Loop). این یعنی فایل‌های اصلی سیستم‌عامل آسیب دیده‌اند (مثلاً به خاطر قطع شدن آپدیت یا پر بودن حافظه). برای حل این مشکل باید وارد محیط ریکاوری (Recovery Mode) شویم.

نکته مهم برای گوشی‌های جدید (اندروید ۱۱ به بالا): در مدل‌های جدید سامسونگ (مثل سری A54, S23, S24)، برای ورود به ریکاوری حتماً باید گوشی را با کابل USB به یک کامپیوتر یا لپ‌تاپ روشن وصل کنید. اتصال به شارژر دیواری معمولاً کار نمی‌کند.

مراحل ورود به ریکاوری: ۱. گوشی را خاموش کنید (اگر خاموش نمی‌شود، صبر کنید شارژش تمام شود یا فورس ریست کنید و سریع دکمه‌ها را عوض کنید). ۲. کابل را به کامپیوتر وصل کنید. ۳. دکمه ولوم بالا (Volume Up) و پاور را همزمان نگه دارید. ۴. وقتی لوگوی سامسونگ آمد، پاور را ول کنید اما ولوم بالا را همچنان نگه دارید تا صفحه‌ای سیاه با نوشته‌های ریز زرد و آبی ظاهر شود.

گزینه‌های نجات‌بخش: در این منو، لمس کار نمی‌کند و باید با دکمه‌های ولوم جابجا شوید و با پاور انتخاب کنید.

• Wipe Cache Partition: اول این را امتحان کنید. این گزینه فایل‌های موقت و خراب سیستمی را پاک می‌کند. هیچ عکس، فیلم یا شماره تلفنی حذف نمی‌شود. بعد از انتخاب، گزینه Reboot System Now را بزنید.
• Repair Apps (در برخی مدل‌ها): این گزینه اپلیکیشن‌ها را دوباره بهینه‌سازی می‌کند و می‌تواند باگ‌های بوت را رفع کند.
• Wipe Data / Factory Reset: این آخرین سنگر است. اگر با هیچ روشی گوشی بالا نیامد، این گزینه را بزنید. هشدار: تمام اطلاعات گوشی پاک می‌شود و گوشی به تنظیمات کارخانه برمی‌گردد. همچنین بعد از روشن شدن، باید ایمیل گوگل (Gmail) که روی گوشی بود را وارد کنید (قفل FRP)، پس اگر رمز جیمیل را ندارید، این کار را نکنید.

خرابی باتری یا مدار شارژ؛ نشانه‌ها و راه‌حل‌ها

اگر با ریست نرم‌افزاری و شارژ طولانی مشکل حل نشد، باید به سخت‌افزار مشکوک شویم. در گوشی‌های میان‌رده پرفروش سامسونگ (مثل A50, A51, A12, A13)، یک مشکل ذاتی در فلت رابط شارژ وجود دارد.

این فلت، برد پایین (که سوکت شارژ روی آن است) را به برد اصلی (مادربرد) وصل می‌کند. بر اثر ضربه یا حتی گرم و سرد شدن، کانکتورهای این فلت شل می‌شوند.

تست تشخیص خرابی فلت یا مدار شارژ: ۱. گوشی را به شارژ بزنید. ۲. انگشتتان را پشت گوشی، در قسمت پایین (بین باتری و پایین گوشی) فشار دهید. ۳. اگر با فشار دادن، علامت شارژ ظاهر شد، یعنی فلت رابط قطع شده است. هزینه تعویض این فلت معمولاً زیاد نیست و در کمتر از نیم ساعت در تراتک انجام می‌شود.

تست با دستگاه جریان‌سنج (USB Tester): اگر دسترسی به تعمیرکار دارید، از او بخواهید گوشی را به تستر وصل کند. اعداد تستر زبان بدن گوشی هستند:

• عدد 0.00 آمپر: مسیر شارژ کاملاً قطع است (سوکت یا فلت).
• عدد 0.60 آمپر (ثابت): این نشانه‌ای از خرابی هارد یا CPU است. گوشی تلاش می‌کند بوت شود اما نمی‌تواند.
• نوسان جریان (0.10 تا 0.40): نشان‌دهنده تلاش برای شارژ باتری است. اگر روی این اعداد بازی می‌کند اما روشن نمی‌شود، احتمالاً باتری فاسد شده و توان ذخیره انرژی را ندارد.

مشکل در دکمه پاور یا مدار روشن/خاموش گوشی

گاهی اوقات ما دنبال مشکلات پیچیده می‌گردیم، در حالی که مشکل کاملاً مکانیکی است. دکمه پاور گوشی‌های سامسونگ روی یک فلت ظریف قرار دارد که با مرور زمان یا نفوذ رطوبت (عرق دست)، دچار اکسیداسیون شده و کار نمی‌کند.

چطور بفهمیم دکمه پاور خراب است؟ خیلی ساده: گوشی را به شارژر وصل کنید.

• آیا صفحه روشن می‌شود و درصد شارژ را نشان می‌دهد؟
• آیا انیمیشن شارژ پر می‌شود؟ اگر جواب بله است، یعنی مادربرد، باتری و نمایشگر سالم هستند. فقط دکمه پاور کار نمی‌کند تا دستور روشن شدن را صادر کند.

ترفند روشن کردن گوشی بدون دکمه پاور: در بسیاری از مدل‌های سامسونگ، می‌توانید گوشی را مجبور کنید روشن شود: ۱. کابل شارژر را آماده کنید (اما هنوز وصل نکنید). ۲. دکمه ولوم پایین و ولوم بالا را همزمان نگه دارید. ۳. همانطور که دکمه‌ها را نگه داشته‌اید، کابل شارژر (که به برق متصل است) را به گوشی وصل کنید. ۴. گوشی وارد صفحه‌ای سبز رنگ به نام Download Mode می‌شود. ۵. حالا دکمه ولوم پایین (Cancel/Restart) را بزنید. گوشی ریست شده و به صورت خودکار روشن می‌شود.

هنگ یا فریز شدن سیستم‌عامل سامسونگ (Black Screen of Death)

یک حالت بسیار گیج‌کننده وجود دارد که به آن “صفحه مرگ سیاه” می‌گویند. در این حالت گوشی تمام علائم حیاتی را دارد (زنگ می‌خورد، آلارم صبحگاهی کار می‌کند، با اتصال شارژر صدای بیپ می‌آید) اما تصویر مطلقاً سیاه است.

آیا ال‌سی‌دی سوخته؟ لزوماً نه. گاهی درایور تصویر در سیستم‌عامل کرش می‌کند. برای تست این موضوع، همان روش Force Restart (ولوم پایین + پاور) را انجام دهید.

• اگر لوگوی سامسونگ ظاهر شد، شانس با شما یار بوده و فقط یک باگ نرم‌افزاری بوده است.
• اگر صدای بالا آمدن سامسونگ را شنیدید اما تصویر همچنان سیاه بود، متاسفانه پنل نمایشگر آسیب دیده است.

نکته درباره ضربه‌های داخلی: نمایشگرهای OLED سامسونگ بسیار حساس هستند. گاهی گوشی ضربه می‌خورد و شیشه رویی (گوریلا گلس) سالم می‌ماند، اما پنل زیرین ترک می‌خورد (ترک مویی). در این حالت گاز داخل پنل خارج شده و تصویر سیاه می‌شود. اگر زیر نور قوی به صفحه نگاه کنید، شاید رگه‌های جوهر مانند بنفش یا ترک‌های بسیار ریز در لایه‌های زیرین ببینید.

فلش کردن یا نصب مجدد سیستم‌عامل در صورت آسیب نرم‌افزاری

اگر گوشی روشن می‌شود، روی لوگو می‌ماند و با ریست فکتوری هم درست نشد، یعنی فایل‌های اصلی اندروید پاک یا خراب شده‌اند. این اتفاق معمولاً زمانی می‌افتد که وسط آپدیت گوشی خاموش شود یا کاربر سعی کرده باشد گوشی را روت کند.

راه حل نهایی، نصب مجدد سیستم‌عامل یا همان فلش کردن است. در گوشی‌های سامسونگ این کار با ابزاری به نام Odin انجام می‌شود.

چرا این کار ریسک دارد؟ فلش کردن نیاز به دقت بالا دارد. شما باید “رام” (Firmware) دقیق گوشی خودتان را دانلود کنید. مدل گوشی (مثلاً SM-A546E) و منطقه (CSC) و نسخه باینری (Binary) باید دقیقاً همخوانی داشته باشند. اگر فایل اشتباهی را روی گوشی رایت کنید، ممکن است بوت‌لدر گوشی قفل شود و هزینه تعمیر سنگینی روی دستتان بگذارد.

توصیه ما: اگر تجربه کار با Odin، دانلود فایل‌های BL, AP, CP, CSC و آنلاک کردن بوت‌لدر را ندارید، خودتان این کار را انجام ندهید. هزینه فلش کردن نرم‌افزاری در تعمیرگاه‌ها نسبتاً پایین است و ارزش ریسک خاموشی کامل دستگاه را ندارد.

جمع بندی

بیایید یک چک‌لیست نهایی برای نجات گوشی خاموش شما داشته باشیم. اگر گوشی‌تان روشن نمی‌شود، به ترتیب زیر عمل کنید:

۱. وارسی فیزیکی: پورت شارژ را برای وجود پرز و آشغال چک و تمیز کنید. ۲. تست انرژی: گوشی را با یک کابل و شارژر متفاوت (و مطمئن) حداقل ۴۵ دقیقه به شارژ بزنید. ۳. شوک نرم‌افزاری: دکمه‌های ولوم پایین و پاور را ۱۵ ثانیه نگه دارید تا فورس ریست شود. ۴. تست نمایشگر: اگر صدا و ویبره دارد اما تصویر نه، نمایشگر مشکل دارد. ۵. حالت ریکاوری: اگر روی لوگو گیر می‌کند، وارد ریکاوری شوید و Wipe Cache را بزنید. ۶. میانبر: اگر دکمه پاور خراب است، با ترفند Download Mode گوشی را روشن کنید.

در تجربه ما در تراتک، بسیاری از گوشی‌هایی که به ظاهر مرده‌اند، با همین مراحل ساده به زندگی برمی‌گردند. اما اگر تمام این مراحل را طی کردید و گوشی همچنان سرد و خاموش بود، احتمالاً مشکل به برد اصلی (آی‌سی تغذیه، CPU یا هارد) مربوط است و نیاز به ابزارهای تخصصی سخت‌افزاری دارد. در این مرحله، دستکاری بیشتر (مثل باز کردن قاب گوشی) می‌تواند آسیب را بیشتر کند، پس بهتر است به یک مرکز تعمیرات معتبر مراجعه کنید.

سوالات متداول

۱. آیا اطلاعاتم پاک می‌شود اگر گوشی را به تعمیرگاه بدهم؟ بستگی به نوع مشکل دارد. اگر مشکل از باتری، سوکت شارژ، دکمه پاور یا نمایشگر باشد، اطلاعات شما ۱۰۰٪ امن است و پاک نمی‌شود. اما اگر مشکل از هارد گوشی باشد یا نیاز به فلش کردن و ریست فکتوری باشد، متاسفانه اطلاعات پاک خواهد شد. همیشه هنگام تحویل گوشی به تعمیرکار تاکید کنید که “حفظ اطلاعات” اولویت شماست.

۲. گوشی در آب افتاده و روشن نمی‌شود، آیا به شارژ بزنم؟ به هیچ وجه! این خطرناک‌ترین کار ممکن است. آب رسانای برق است و وقتی ولتاژ شارژر وارد گوشی خیس می‌شود، باعث اتصالی گسترده و سوختن مسیرهای حیاتی برد می‌شود (سولفاته شدن). گوشی آب‌خورده را خاموش نگه دارید، در برنج نگذارید (چون گرد برنج وارد گوشی می‌شود و رطوبت داخل را نمی‌کشد) و سریعاً برای سرویس و شستشوی برد با التراسونیک به تعمیرگاه برسانید.

۳. هزینه تعمیر مشکل روشن نشدن گوشی چقدر است؟ این سوال پاسخ دقیقی ندارد چون علت متفاوت است. اگر مشکل نرم‌افزاری باشد، هزینه بسیار جزئی است. اگر پورت شارژ یا باتری باشد، هزینه متوسط است. اما اگر مشکل از هارد (Memory) یا CPU باشد، هزینه تعمیر بالا می‌رود و گاهی به اندازه یک سوم قیمت گوشی تمام می‌شود.

۴. گوشی من داغ کرد، خاموش شد و دیگر روشن نشد. علت چیست؟ خاموشی بعد از داغ شدن شدید معمولاً نشانه خوبی نیست. سیستم‌های حفاظتی گوشی برای جلوگیری از ذوب شدن قطعات، گوشی را خاموش می‌کنند. اما اگر دیگر روشن نشد، احتمالاً حرارت بالا باعث “لحیم‌سردی” پایه قطعات (مثل CPU) یا سوختن آی‌سی تغذیه شده است. این مورد قطعاً نیاز به بررسی سخت‌افزاری دارد.

۵. آیا باتری خراب می‌تواند باعث روشن نشدن مطلق گوشی شود؟ بله. اگر باتری کاملاً فاسد شده باشد و جریان‌دهی نداشته باشد، حتی اگر گوشی را به شارژر وصل کنید، ممکن است روشن نشود. در گوشی‌های سامسونگ، برای بوت شدن سیستم‌عامل، باتری باید حداقل ولتاژ ۳.۷ ولت را تامین کند. اگر باتری نتواند این ولتاژ را نگه دارد، گوشی در مرحله استارت آپ خاموش می‌شود.

منابع و ریشه صحبت‌ها: مطالب این راهنما مستقیماً از دلِ واحد تعمیرات تراتک و تجربه‌ی باز کردن و عیب‌یابی صدها گوشی سامسونگ استخراج شده است. همچنین برای بخش‌های فنی و کدهای دستوری، از مراجع زیر برای اطمینان از صحت اطلاعات استفاده شده است:

• (پایگاه دانش رسمی سامسونگ) samsung.com/support
• (راهنمای تعمیرات و شماتیک‌ها) ifixit.com
• (تخصصی‌ترین فروم توسعه‌دهندگان موبایل) xda-developers.com